İçten yanmalı motorların hepsinde herhangi bir istisna söz konusu olmadan mutlaka motor yağı kullanılmaktadır. Motor yağları her motorun teknolojisine ve yapısına göre farklı özelliklerde üretilmekte olup işlevsel bakımdan da çeşitlilik göstermektedir.
Motor yağları ve katkıları araçların motorlarına özel olarak üretilmekte olup birçok noktada işlevsel özelliğe sahiptirler.
Motor yağı nedir? Sorusu üzerinden başlamak gerekirse içten yanmalı motorların hepsinde birbirleriyle temas halinde bulunan motor parçaları bulunmakta olup bu parçaları düzenli olarak yağlamak, korumak, temizlemek ve sürtünmeden dolayı meydana gelebilecek ısı ve aşınmayı azaltmak için akışkan yapıya sahip olan sıvı motor yağları kullanılmaktadır.
Motorlu araçların kullanılmaya başlandığı ilk günden beri birçok türde ve çeşitte motor yağı formülize edilmiş olup ham petrol kullanarak yapılan işleme sonrasında elde edilen yağ madeni yağ veya mineral yağ olarak adlandırılmaktadır.
Bu yağlar ise tekrar işlemden geçirildikten sonra farklı bazı yağlar elde edilmekte olup motorların hammaddesi baz yağ olmaktadır.
Motor yağ çeşitleri aslında motor yağının türüne göre değişiklik göstermekte olup kendi içerisinde ikiye ayrılan bu yağ çeşitleri alt kategorilere de ayrılmaktadır. Motor yağı çeşitleri motor yağı viskozitesi ve motor yağ türü olarak ayrılmakta olup yağ türüne göre motor yağları şöyledir;
Motor yağı içerisinde yer alan sentetik yağlar aynı zamanda sentetik harman motor yağları olarak da adlandırılmakta olup birçok farklı ürünün bir araya getirilmesiyle oluşmaktadır. Sentetik motor yağları mineral ve tam sentetik yağın en iyi özelliklerini bir araya getirerek oluşturulmakta olup yarı sentetik olarak da adlandırılmaktadırlar.
Bu yağların en önemli özelliği ise taşıyan ve maliyet bakımından tam sentetik yağlara göre daha ekonomik ve piyasa içerisinde en çok tercih edilen yağ türü olmasıdır.
Tam sentetik motor yağı ise full sentetik ya da sentetik yağ olarak da bazen adlandırılmaktadır. Bu motor yağları üst düzey performans ile birlikte yüksek yağlama özelliği ihtiyacı olan araçlar için özel olarak üretilmekte olup yarı sentetik motor yağları veya mineral motor yağlarına göre daha yüksek viskozite seviyesine ve oksitlenme düzeyine sahip olduğundan bozulmaya karşı oldukça yüksek direnç sağlamaktadırlar.
Mineral motor yağı özellikle geleneksel yağlar olarak da bilinmekte olup ortalama ve düşük kilometre kullanım mesafesi için tercih edilmektedirler. Özellikle basit motor tasarımına sahip olan hafif ticari araçlarda veya otomobillerde kullanılmakta olan mineral motor yağları sentetik ya da yarı sentetik yağ gibi ham petrol olarak üretilmektedir. Bu yağların en temel avantajı ise ekonomik açıdan en uygun fiyatlı olmalarıdır.
Yüksek kilometre yağlar özellikle aracın 200.000 km ya da daha üstü kilometreye ulaşmış olması durumunda kullanılması gereken motor yağı çeşidi olup genellikle yüksek kilometrelerde ulaşmış olan araçlar için özel olarak üretilmektedirler.
Özellikle avantajları içerisinde yağ tüketimini azaltması, motor içindeki aşınmaları tolere etmesi ve yağsız alıntıları engellemesi gibi birtakım özellikleri bulunmakta olup aynı zamanda eski motorlarda meydana gelen duman ve emisyonu da azaltıcı etkiye sahiptirler.
Motor yağı katkısı özellikle yeni araç sahiplerinin ve titiz araç kullanıcılarının en çok ihtiyaç duydukları ürünler içerisinde yer almakta olup araca birçok noktada fayda sağlamaktadır. Motor yağı katkı maddeleri genellikle yeni araçlarda kullanılması tavsiye edilen maddeler olmasa da motorun daha iyi çalışması için birçok kişi tarafından tercih edilmektedir.
Bilindiği üzere motor yağı ham petrolden elde edilmekte olup içerisinde çeşitli katkı maddeleri eklenerek üretilen yağlar olmaktadır. Bu nedenle araçlarda doğrudan kullanılması mümkün olmayan bu yağların kullanılabilmesi için motor yağlarına katkı maddeleri eklenmektedir.
Özellikle kullanılmasını en çok ihtiyaç duyulan araçlar eskimiş ve yıpranmış motor ya da motor aksamlarına sahip olan araçlar olup genellikle daha iyi performans alınması için kullanılmaktadırlar.
Motor yağ katkısı ne işe yarar? Sorusu kapsamında ise özellikle bu ürünlerin kullanılması motorların korunmasına olanak sağlamakta olup birçok faydayı da beraberinde getirmektedir. Motor yağı ile birlikte katkı maddesi kullanılması ise temelde motor yağlarının temel işlevinin yerine getirmesi için mutlaka katkı maddesiyle kullanılması gerekmektedir.
Bu nedenle motor yağlarının içerisine mutlaka katkı maddesi eklenmesi gerekmekte olup bu katkı maddeleri zamanla kendiliğinden azalarak yok olmaktadır. Düzenli olarak yenilenmesi gereken motor yağı katkıları ise motoru koruyucu özelliğe sahip olmaktadır. Motor yağını sonradan eklenen katkı maddelerinin faydaları ise şöyle sıralanabilir;
Motor yağı katkısı işe yarar mı? Sorusu içerisindeyse özellikle motor yağlarına ilave edilen katkı maddelerinin motor üzerinde çeşitli faydalar sağladığını yukarıda da belirtmiş bulunmaktayız. Aynı zamanda sahip olduğu çeşitli özellikler sayesinde de motor yağlarına ilave edilen bu katkı maddeleri motorun daha işlevsel olarak çalışmasına yardımcı olmakta ve motor yağ katkısı şu özelliklere sahip olmaktadır;
Dağıtıcı katkı maddeleri temel olarak araçların motorunun daha temiz kalmasına yardımcı olmakta ve motordaki yağda bulunan kirleri dağıtarak aksamlarda tortu oluşmasını önlemektedir.
Korozyon önleyici katkı maddeleri ise motorun iç parçalarında meydana gelebilecek korozyon veya paslanmayı önlemek amacıyla kullanılmakta olup özellikle motor içerisinde yer alan metal parçaları kaplayarak paslanma veya korozyon oluşumunu engellemektedir.
Temizleyici katkı maddeleri araçta bulunan piston segmanı alanı ve piston tacı altı gibi yüksek sıcaklığa sahip olan yüzeylerde meydana gelebilecek tortuları önlemeye yardımcı olmakta ve böylece motorun aşınmasını önleyerek motor performans verimliliğini artırmaktadır.
Sürtünme önleyici katkı maddeleri özellikle yüksek sıcaklıklarda çalışmakta olan motor aksamlarında meydana gelebilecek sürtünmeyi azaltmakta ve böylece motor parçaları içerisinde meydana gelebilecek aşınmayı ortadan kaldırarak motor performansını arttırmaktadır.
Viskozite değeri geliştirici katkı maddeleri ise yağın sıcaklığı değiştikçe maruz kalmış olduğu değişikliklere karşı daha dirençli olmasına yardımcı olmakta ve aynı zamanda yağın çeşitli sıcaklıklarda korunmasını sağlamaktadır.
Antioksidanlar motor aksamlarında oluşabilecek oksidasyon problemini önlemekte olup çoğunlukla oksidasyonunu yağın yüksek sıcaklıklarda oksijene maruz kalması durumunda kaynaklanması nedeniyle motor aksamlarındaki tüm parçaları kaplayarak oksidasyon oluşumunu engellemektedir.
Köpük önleyici katkı maddeleri motor yağı içerisinde köpük oluşmasını engellemekte olup böylece motor yağından oluşacak köpük kabarcıklarının yağın motora iletilmesini engellemesi de önlenmiş olarak motorun performansını arttırmaktadır.
Aşınma önleyici katkı maddeleri ise yüksek sıcaklıklarda çalışmakta olan motor parçalarının aşınmasını engellemekte olup özellikle film tabakası şeklinde motor içerisinde yer alan tüm parçaları kaplayarak metal aksamların aşınmasını önlemektedir.
TR −
